خانه و موزه میرزا کوچک خان
خانه و موزه میرزا کوچک خان جنگلی معروف به سردار جنگل در جنوب شهر رشت واقع شده است.
خانه میرزا کوچک‌خان جنگلی، مردی که به نماد مبارزه علیه بیداد و ستم در دل ایرانیان ماندگار شده است و هیچ‌گاه از آرمان‌های انقلابی خود باز نماند، در شهر سبز رشت قرار دارد.
خانه‌ای قدیمی که بخش‌هایی از آن و اشیایی که در بخش موزه مانندی در آن باقی مانده است، متعلق به همان روزهایی است که سردار جنگل در آن خانه زندگی کرده است.
از میان خانه‌های سقف شیروانی این شهر که بگذری، خانه‌ای هست که تاریخ و یاد مبارزات یک مرد از دیوارهای بلند آن خودنمایی می‌کند.
این آرامگاه کوچک و با اهمیت، مورد عنایت و توجه مسافران و مردم است که با سادگی وزیبایی بر روی قبر میرزا کوچک خان جنگلی احداث شده است.
میرزا کوچک خان که بود؟
میرزا کوچک خان از بزرگ‌ترین مبارزان جنبش جنگل بود و با هدف آزادسازی گیلان از اشغال روسیه مبارزه می‌نمود.
این مبارز ملی‌گرا در یکی از مبارزه‌هایش شکست سختی خورد و پس از عقب‌نشینی به کوه‌های تالش پناه برد و در آنجا در اثر یخ زدگی جان خود را از دست داد.
امروزه اما خانه‌ی میرزا کوچک خان جنگلی در رشت مورد بازدید بسیاری از گردشگران تور رشت و سایر مسافران قرار می‌گیرد تا بیشتر با این مرد بزرگ، آرمان‌ها وزندگی‌اش آشنا شوند.
این خانه پس از مرگ میرزا کوچک خان به دلیل عدم احساس امنیت ساکنین آن تخلیه شد و حدود ۸۰ سال پیش برادر میرزا کوچک خان به نام رحیم خان، خانه را به فردی به نام ابراهیمی کلیمی اصفهان فروخت.
در سال ۱۳۲۷ مرحوم سیف الله ملک زاده مالکیت خانه را بر عهده گرفت و پس از مرگ وی، پسرانش، بخش‌هایی از خانه را فروختند و تنها قسمتی از آن که هم اکنون مورد بازدید قرار می‌گیرد، باقی مانده است.
باسازی
شهرداری رشت با هدف جلوگیری از تخریب خانه، در سال ۱۳۸۰ خانه میرزا کوچک خان را خریداری نمود و در سال ۱۳۸۱ تصمیم به بازسازی بنا با معماری بومی گرفت. این خانه هم اکنون ۳۰۰ مترمربع مساحت دارد و از دو طبقه تشکیل شده که هر طبقه‌اش ۴ اتاق و ایوانی بزرگ دارد. در حیاط خانه هم سردیسی از میرزا کوچک خان جنگلی به چشم می‌خورد که اطرافش با باغچه‌های کوچکی احاطه شده است.
در طبقه اول خانه، کتاب‌هایی مربوط به تاریخ گیلان و نهضت جنگل به چشم می‌خورد و در طبقه دوم نیز انواع وسایل شخصی میرزا کوچک خان مانند تفنگ‌ها، ظروف و غیره به نمایش گذاشته شده‌اند. تصاویری از میرزا نیز در جای‌جای دیوارهای خانه خودنمایی می‌کند.
